Không phải ai cũng biết cách sơ cứu người bị tai nạn mất máu ở một vị trí nguy hiểm là động mạch cổ phải sơ cứu tại chỗ như thế nào.
Trong cuộc sống hàng ngày, nhiều trường hợp nếu biết cách sơ cứu có thể cứu được bệnh nhân, ngược lại sơ cứu không tốt để lại hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Quan trọng nhất là kỹ năng băng ép phía trên vết thương, mục đích cầm máu cho nạn nhân.
Khi vết thương vào mạch máu lớn, như trường hợp bị vết thương vào vùng cổ, ngay lập tức máu sẽ xối xả và rơi ngay vào tình trạng sốc mất máu. Nếu như thể tích máu bị mất ngay một lúc cấp trên 50% thì sẽ rơi vào tình trạng sốc mất máu không hồi phục. Như vậy, dù kể cả trong trường hợp tai nạn xảy ra gần bệnh viện thì cũng rất khó để bác sĩ có thể cứu chữa được nếu như sự sơ cứu ban đầu không làm tốt.
Ở vùng cổ có một động mạch khá lớn là động mạch cảnh, nằm ngay dưới da cho nên chỉ một vết cắt qua da đã có thể gây tổn thương, máu sẽ phun ra. Đây là hệ thống động mạch lớn và quan trọng của cơ thể, đồng thời cũng khó băng ép hơn so với ở tay hay chân. Chính vì vậy, nếu không được sơ cứu đúng cách thì khả năng tử vong sẽ cao hơn. Tuy nhiên, đó cũng không phải là lý do để khó thực hiện.
Một số quan điểm sai lầm trong sơ cứu nạn nhân là đắp thuốc lá, tro, các loại bột, hay che vết thương lại bằng quần áo,…vì dễ làm vết thương nhiễm trùng, không quan sát được máu chảy, làm nguy hại hơn cho việc điều trị tại bệnh viện về sau.
Nếu bị thương động mạch cổ, cần phải cầm máu nhanh chóng, sử dụng que nhỏ để làm đối trọng giúp bệnh nhân thở được
Về nguyên tắc vẫn sẽ phải tuân theo nguyên tắc cơ bản sơ cứu vết thương mạch máu đó là băng ép có trọng điểm vết thương. Khi đến cạnh nạn nhân việc đầu tiên không phải là khẩn trương bế sốc nạn nhân lên mà với những dụng cụ tại chỗ mà chúng ta kiếm được như khăn giấy, miếng vải, khăn mặt… ép vào vết thương cần cầm máu ngay lập tức.
Người sơ cứu có thể dùng những vật dụng hiện có như gạc, khăn tay hay miếng vải rồi cuộn lại đặt lên vết thương và băng ép lên vết thương, có thể dùng cánh tay hay bàn tay bên đối diện hoặc thanh gỗ đặt phía bên cổ đối diện để làm thanh tựa cố định băng ép mà không làm ngạt nạn nhân.
Cách đơn giản hơn rất nhiều giúp người sơ cứu dễ làm và dễ nhớ là cách băng ép choàng qua vùng nách đối diện của nạn nhân. Sau đó nhanh chóng vận chuyển nạn nhân đến BV gần nhất.
Băng ép choàng qua vùng nách đối diện của nạn nhân. Ảnh minh hoạ
Tư vấn của Tiến sỹ Dương Đức Hùng, Viện tim mạch quốc gia, bệnh viện Bạch Mai
Hiện nay các Hội chữ thập đỏ, các Bệnh viện lớn, Trung tâm cấp cứu đều có mở các lớp sơ cấp cứu ban đầu cho các cơ quan, trường học, đoàn thể, hội nghề nghiệp…nhưng chưa được mạnh mẽ vì chưa nhận được sự quan tâm đúng mức.
Nhiều người với tâm lý học kỹ năng này có khi cả đời không dùng đến thì rất phí, tốn thời gian, nhưng thật ra khi sơ cứu thành công, giúp cứu tính mạng một người thì không hạnh phúc nào có thể đánh đổi được.